Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği, TRT'ye bağlı şirketlerin Kamu İhale Kanunu'ndan muaf tutulmasına yönelik düzenleme, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçerek yeniden gündeme geldi. Bu durum, yolsuzluk iddialarını beraberinde getirirken, KESK temsilcisi düzenlemenin şirketleri denetimden uzaklaştıracağı uyarısında bulundu.

İhale Muafiyeti Kararı ve Tepkiler

AKP tarafından sunulan ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülen torba teklif, AKP ve MHP'li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. Teklif, TRT Genel Müdürü'ne en yüksek devlet memuru aylığı ödenmesinin önünü açarken, kurumun şirket kurabilmesi ve özel sektörle ortaklık yapabilmesine olanak tanıyor. Ancak en dikkat çekici nokta, TRT'nin kurduğu veya ortak olduğu şirketlerin alım, satım, danışmanlık ve yapım işlerinin Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında bırakılması.

KESK Temsilcisi Şaziment Banu Savaş, komisyon toplantısında ilgili maddeye itiraz ederek, şirketlerin denetimden uzak ve "istenilenin yapılabileceği bir yapıya" kavuşturulmak istendiğini belirtti. Ayrıca, TRT personelinin bu şirketlerde görev alabileceğini ve alacakları ücretler için herhangi bir sınır belirlenmediğini vurgulayarak, bunun "ayrıcalıklı personel" yaratacağını savundu.

Muhalefetin Eleştirileri ve Endişeleri

CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, TRT'nin harcamalarının büyük kısmının vatandaşın vergileriyle finanse edildiğine dikkat çekerek, "TRT'nin 2023'teki 21 milyar TL'lik gelirinin 18,2 milyar TL'si yurttaşın vergilerinden oluşuyor. Ancak TRT'nin kuracağı şirketler ne Sayıştay ne de Meclis denetimine tabi olacak. Harcamaların detayları ticari sır gerekçesiyle açıklanmıyor" dedi. Bakırlıoğlu, TRT'nin yurt dışında kurduğu TRT World News UK Limited'in de Sayıştay denetiminden muaf tutulduğunu hatırlattı.

• Denetimden Muafiyet: Şirketlerin Sayıştay ve Meclis denetimi dışında kalması
• Harcamaların Belirsizliği: Harcamaların detaylarının ticari sır gerekçesiyle açıklanmaması
• Ayrıcalıklı Personel: TRT personelinin şirketlerde görev alabilmesi ve sınırsız ücret alabilmesi

Kamu İhale Kanunu Nedir?

Kamu İhale Kanunu, devlet kurumlarının mal ve hizmet alımları ile yapım işlerini belirli kurallar çerçevesinde gerçekleştirmesini sağlayan bir yasadır. Bu kanunun amacı, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını, rekabetin sağlanmasını ve şeffaflığın artırılmasını sağlamaktır. İhale süreçlerinde belirli prosedürlerin izlenmesi, tekliflerin değerlendirilmesi ve sözleşmelerin imzalanması gibi aşamalar bu kanunla düzenlenir. Kamu İhale Kanunu'nun temel prensipleri şunlardır:

• Şeffaflık: İhale süreçlerinin açık ve anlaşılır olması
• Rekabet: İhaleye katılımın geniş tutulması ve rekabetin teşvik edilmesi
• Eşit Muamele: Tüm isteklilere eşit fırsatlar sunulması
• Güvenilirlik: İhale süreçlerinin güvenilir ve dürüst bir şekilde yürütülmesi
• Hesap Verebilirlik: İhale kararlarının gerekçelendirilmesi ve hesap verilebilirliğin sağlanması

Kamu İhale Kanunu'ndan muafiyet, bu prensiplerin dışına çıkılması anlamına gelebilir ve bu durum, kamu kaynaklarının kötüye kullanılması riskini artırabilir. Bu nedenle, ihale muafiyetleri genellikle tartışma yaratır ve kamuoyunun dikkatini çeker.

Komisyondan geçen teklifin TBMM Genel Kurulu'na gelmesi beklenirken, bu düzenlemenin TRT'nin faaliyetleri üzerindeki etkileri ve yolsuzluk iddiaları yakından takip edilecek.