Dört gözle sonlanması beklenen ve yaklaşık iki yıldır süren yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi dünyayı kasıp kavurmaya devam ediyor. Virüs son hızla yayılmaya devam etse de en son çıkan Omicron varyantıyla hastalığın semptomları büyük oranda hafiflemiş durumda. Bu gelişmelere bakarak pandeminin giderek zayıflayan varyantlarla sonlanacağı düşüncesine kesin gözüyle bakılmaya başladı.
“Bir sonraki varyantın özelliklerini tahmin etmek imkansız”
Bazı bilim insanları hastalığın geleceğine dair bu kadar emin olunamayacağı konusunda uyarıyor. Uzmanlar bir sonraki varyantın nereden ortaya çıkacağını veya özelliklerini tahmin etmenin imkânsız olduğunu söylüyor.
Omicron varyantının Delta varyantından değil, virüsün soy ağacının tamamen farklı bir bölümünden doğduğunu hatırlayan Edinburgh Üniversitesinden Profesör Mark Woolhouse, yeni varyantların Omicron üzerinden çıkmayabileceğini öne sürüyor. Woolhouse, “Virüsün soy ağacında yeni bir varyantın nereden geleceğini bilmediğimiz için ne kadar patojenik olabileceğini de bilemeyiz” diye düşünüyor.
Warwick Üniversitesinden Profesör Lawrence Young da virüsün Alfa’dan Beta’ya, Delta’dan Omicron’a geçişinin doğrusal bir evrim şeklinde değerlendirilmemesi gerektiğini söylüyor. ‘Virüs varyantlarının bundan sonra mutlaka hafifleyeceği’ fikrinin bir yanılgı olduğunu, yeni çıkan bir varyantın her zaman için Delta varyantından bile daha patojenik olma ihtimalinin olduğunu hatırlatıyor. Omicron varyantının daha hafif semptomlara sebep olması gelecek varyantların da hafif olacağını kesin kılmıyor.
“Daha ölümcül sonuçları ortaya çıkarabilirler”
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Kovid-19 Özel Temsilcisi David Nabarro, “Omicron’dan sonra daha fazla varyant olacak ve bunlar daha bulaşıcı olacak olurlarsa baskın hale gelecekler. Bu varyantlar daha farklı hastalık kalıplarına neden olabilir, daha ölümcül veya daha uzun vadeli sonuçları ortaya çıkarabilirler” açıklamasında bulunarak ortaya çıkacak yeni Kovid-19 varyantlarının önceki varyantlardan daha ciddi hastalıklara ve ölümlere neden olabilme ihtimalinin ortadan kalkmadığını vurguladı.
“Büyük bir kumar olur”
Uzmanlar ülkelerin Omicron dalgasıyla yeniden uygulanan kısıtlamaları kaldırıp kaldırmayacağını değerlendirirken gelecekteki varyantlarla ilgili belirsizliği de hesaba katmaları gerektiğini söylüyor. Nabarro, yaptığı açıklamada bunu, “İnsanları kendilerini ve başkalarını sürekli olarak korumaya teşvik etmek ihtiyatlı olacaktır. Bunu yapmayan bir yaklaşım potansiyel olarak ciddi sonuçları olan bir kumar olur. Böyle bir kumarda herhangi bir artı göremiyorum. Salgının gidecek çok yolu var. En başından beridir olduğu gibi, şimdi atılacak adımların etkisi uzun yıllarca hissedilecek “sözleriyle aktardı.